Overzicht meetschalen

​Slikfunctie

Inleiding

De MeSH term ‘deglutition disorders’ of slikstoornissen wordt in PubMed beschreven als moeilijkheden bij het slikken als gevolg van een neuromusculaire stoornis of een mechanische obstructie en kan ingedeeld worden in (a) orofaryngeale (door een storing in de keelholte en de bovenste oesofagale sfincter) en (b) oesofagale dysfagie (door een storing in de slokdarm). Een andere veel gebruikte term voor deze stoornis is dysfagie.

Enkele belangrijke complicaties van slikproblemen zijn aspiratie, dehydratatie, ondervoeding en meer kans op mortaliteit (Mann, Hankey, & Cameron, 2000). Aspiratie komt frequent voor bij patiënten na een beroerte (Lim, Lieu, Phua, Seshadri, Venketasubramanian, Lee, & Choo, 2001) en bij 15 tot 30% van de gehospitaliseerde dysfagiepatiënten (Cichero, Heaton, & Basset, 2009). Patiënten die aspireren lopen de kans om een pneumonie te ontwikkelen (Holas, De Pippo, & Reding ,1994). Een groot gevaar vormt de stille aspiratie, waarbij de patiënt voedsel of vloeistof aspireert zonder symptomen te vertonen zoals hoesten. Dit kan enkel met instrumentele testen opgespoord worden (Ramsey, 2005). Het is belangrijk om patiënten met slikproblemen vroegtijdig op te sporen en verdere complicaties te voorkomen. Eenvoudige screeningsinstrumenten zijn daarom noodzakelijk.

Bij het screenen kan de verpleegkundige een belangrijke rol spelen wegens de continue beschikbaarheid (Cichero et al. 2009), daarenboven is een belemmerde slikfunctie een verpleegkundige diagnose (Johnson, Bulechek, Butcher, McCloskey Dochterman, Maas, Moorhead, et al. 2006). De verpleegkundige kan handelingen uitvoeren om verdere complicaties te voorkomen (bijvoorbeeld, overgaan tot niets per os). De verpleegkundige kan ook doorverwijzen voor het uitvoeren van meer gedetailleerde testen (Bergamaschi, Crivelli, Rezzani, Patti, Solaro, Rossi, et al. 2008) door meer gespecialiseerde zorgverleners (logopedisten e.a.). De belangrijkste objectieve testen zijn het ‘fiberoptisch endoscopisch slikonderzoek’ (Fiberoptic Endoscopic Examination of Swallowing, FEES) en ‘videofluoroscopisch onderzoek’ (Videofluoroscopic Swallow Study, VFS/VSS). Deze worden ook veelal gebruikt als gouden standaard (Lim, et al. 2001; Daniels, Brailey, Priestly, Herrington, Weisberg, & Foundas, 1998; Leder & Espinosa, 2002).​

Meetschalen